Keane – Under The Iron Sea

Keane wordt vaak verweten dat ze saai zijn, niet origineel, de nieuwe Coldplay, maar dan zonder gitaar. De band raakte daar zelf vast ook gefrustreerd van, maar ineens gitaren gaan gebruiken kon natuurlijk niet. Immers, het unieke van Keane, wat ze zelf ook niet verzuimden te vermelden, is dat de ouderwetse piano centraal stond, en niet de gitaren. Dat stelde de jongens voor een probleem. Ze wilden bewijzen dat ze stoer waren, en stevigere muziek maken, maar geen gitaar gebruiken.

Het tweede studioalbum van Keane is deze week uitgekomen en er is geen gitaar op te vinden, althans, geen “echte” gitaar. Gitaar is een relatief begrip. Een elektrische gitaar klinkt van zichzelf niet zo bijzonder, daarom kopen gitaristen pedaaltjes, die effecten aan het geluid toevoegen. Je voelt al wat Keane heeft gedaan… Inderdaad, zij hebben die pedaaltjes op hun piano aangesloten. En aangezien een piano eigenlijk ook gewoon een snaarinstrument is, komen we dan ineens stiekem toch bij een gitaargeluid uit. En daardoor klinken sommige liedjes ineens een beetje als U2, of Coldplay – die immers dezelfde weg als U2 zijn ingeslagen.

Ik zeg sommige liedjes, want Keane wilde ook niet de hele wereld in een keer overrompelen. De platenmaatschappij ziet wel brood in de nieuwe sound en daar verschijnen de persberichten van een “dark” album, want het opnemen ging niet zonder ruzie en bijna break-up (jemig, de hoeveelste press-release met bijna break-up van het jaar is het?). Dus we moeten met zijn allen blij zijn dat het nieuwe, maar wel donkere album van Keane er is. Een single wordt gekozen: “Is It Any Wonder”, daar komt de nieuwe sound van Keane pas echt goed naar voren. Ze maken ook nog een echte korte film bij “Atlantic” en de dark Keane is bevestigd. Harder, grimmiger, donkerder, zwartmoediger.

Dus ik begin met luisteren. “Atlantic” is inderdaad vrij “donker” om het zo maar te zeggen, en de tekst I don’t want to be old, and sleep alone / An empty house is not a home komen er zowaar gemeend uit, en Keane grijpt me echt bij mijn strot hier. “Is It Any Wonder” bereikte – overigens sneller dan “Speed Of Sound” – bij mij de irritatiegrens al voor ik de rest van het album in handen kreeg, dus die skip ik hier even. Ik wil alleen melden dat dit de meest gitaarachtige track van het hele album is.

Na deze twee “donkere” tracks verneukt Keane meteen alle credits die ze hebben opgebouwd zojuist met “Nothing In My Way”, deze track is zo ongelooflijk hetzelfde als “Somewhere Only We Know” en “Everybody’s Changing” dat het wel zo’n beetje zeker is dat deze song de derde single wordt (na Crystal Ball, de 2de). “Leaving So Soon” is leuk geprobeerd met de “aaaaaaaah’s” (en ze blijven nog hangen ook), maar stelt wezenlijk niet zoveel voor, helaas. Dan volgen de twee “Bedshaped’-nummers: “A Bad Dream” en “Hamburg Song”, beide liedjes zijn aardig, maar nou niet bepaald donker te noemen. “Put It Behind You” is dan weer een dipje om het zo maar te zeggen.

Vervolgens wordt de trukendoos opengetrokken voor het instrumentale “The Iron Sea”. Maar verder stelt het niet zoveel voor. Maar het is wel een beetje donker. “Crystal Ball” (2de single) is een alleraardigst liedje, en daarmee tevens de laatste der aardige liedjes op de CD. De 3 afsluiters op de CD zijn alledrie middelmatig. “Broken Soldier” heeft een alleraardigste baslijn en wat spookeffecten, maar bereikt net als “The Frog Prince” niet het gewenste mysterieuze effect.

Eigenlijk heeft deze CD twee grote problemen:
Stiekem zijn de liedjes nog steeds voorzien van uplifting refreinen, zelfs als ze niet bij de tekst passen. Het is een stijl waar je van moet houden, en ik ben er niet eens zo tegen, maar pas de teksten daar dan op aan. Er is bijna niets donkers aan dit album. Echt niet. Soms ligt het aan de muziek, soms aan de teksten.

Dat brengt ons bij probleem twee, want de teksten zijn toch echt af en toe om te huilen. Toegegeven: in “Atlantic” hameren ze de spijker op de kop, en nog wel een paar keer, maar sommige teksten moeten gewoon echt beter. “You must think I’m a fool, So prosaic and awkward and all…” And All? AND ALL? Wat is dat nu voor einde van een zin? Dat zeg je als je iets uitlegt ofzo, maar niet in een poëzieuiting! Nog eentje “But I was made the way I am, I’m not a stone, I’m just a man.” Sorry, maar dat kan ik zelfs verzinnen. Ik verwachtte echt beter. Mooie symbolieken zoals in “Broken Toy” worden niet altijd even mooi uitgewerkt “I guess I’m a toy that’s broken / I guess we’re just older now”? Ouder worden = kapot gaan? Het lijkt er met de haren bij te zijn gesleept. Sorry. En “The Frog Prince” heeft wel een mooie tekst, maar qua muziek valt deze afsluiter dan weer tegen, te vrolijk voor een dramatisch verhaal.

Concluderend: het is best een aardig album wat lekkere radiosingles zal opleveren. Extra complimenten gaan naar Sanna Unnukka voor het artwork, maar ik hoop dat Keane nog eens wat aan de teksten gaat doen, want heus: Chris Martins onbegrijpelijke new age-geleuter was al erg, maar hier is het ECHT de zwakke plek op de CD en verpest het gewoon de paar nummers die diepgaand hadden moeten zijn. En dat is buitengewoon jammer. Want “A Bad Dream”, “Crystal Ball”, “Atlantic”, “Hamburg Song” zijn voorbeelden van hoe het wel moet. Muziek, tekst en sfeer zijn in evenwicht daar, iets wat ik hoop op een volgend album aan te treffen.

***