De Lift

Of ik veel mis, weet ik niet, maar ik moet bekennen dat ik ‘De Lift’ nog nooit heb gezien. Toch vind ik liften erg fascinerend. Veel mensen zijn er een beetje bang voor: stel dat die kleine, vierkante cabine ergens vast komt te zitten tussen twee verdiepingen? Dan ben je reddeloos verloren – tenzij de alarmknop het doet. Maar hoe vaak komt het voor. In het Erasmusgebouw op de uni is het bij mij nog niet voorgekomen dat de lift bleef hangen. Die liften zijn het toonbeeld van machteloosheid: je moet BUITEN de lift kiezen naar welke verdieping je gaat en eenmaal ingestapt heb je nog slechts de beschikking over de deurknoppen, de alarmfunctie en een display die zegt op welke verdiepingen er wordt gestopt. Wist u trouwens dat in veel liften die deurknoppen helemaal niet werken? De enige reden dat ze erin zitten is om de gebruikers een gevoel van controle te geven.

Het ergste wat er kan gebeuren is dat de lift in vrije val naar beneden stort. Alle liften beschikken echter over veiligheidskabels die dat voorkomen. Het enige bekende geval van een neerstortende lift is die in het Empire State Building in 1945. Toen nam een vliegtuig de verkeerde afslag (door hevige mist) en vloog het gebouw binnen, waardoor alle kabels knapten. Er zat een vrouw in een van de liften. Hoewel de botsing met de grond werd verzacht door de meters kabel op de grond en de luchtdruk onder de lift, was het nog steeds een vrij hard contact. De vrouw was in een hoek van de lift tegen de muur aangekropen en overleefde de val.1

Falend liftfunctioneren heb ik ook aan den lijve ondervonden. Afgelopen augustus was ik in Folkestone. De gedateerde lift was krap: er konden officieel vier personen in, maar met twee man was er al een duidelijke overlapping in persoonlijke cirkels. Na een geweldig concert van Turin Brakes stapten we in de lift naar de vierde verdieping. Tussen verdieping 2 en 3 knipperden de lichten en viel de lift stil. Het was laat, het was donker en het was raar. Maar niet beangstigend om de een of andere reden. Ik probeerde de deuren van de lift open te krijgen maar het was duidelijk dat er geen verdieping aan de andere kant was. We drukten op de alarmbel, die ook afging. Er klonken echter geen geruststellende woorden van de bewaker aan de andere kant van de lijn. Na nog een tijdje op de bel te hebben gedrukt, kwam de lift in beneden. Langzaam maar zeker gingen we richting kelder. Daar gingen de deuren open en konden we met de trap naar begane grond. Daar was de nachtreceptionist zich uitgebreid aan het verontschuldigen. We konden er gelukkig om lachen. Maar we besloten vervolgens toch maar met de trap naar boven te gaan.

Minder geluk had Nicholas White. Op een vrijdagochtend in oktober 1999 gaat hij een even naar beneden om een sigaret te roken. Op weg terug naar boven groet hij de bewaker en stapt in de expresslift naar de 43ste verdieping. Met White als enige passagier vertrekt de lift. Maar dan voelt White een schok. De lichten knipperen en de lift stopt. Uit het controlepaneel klonk een piep. White drukt op de intercomknop voor instructies, maar zonder succes. Na een tijdje drukt hij op de alarmknop en er begint een bel bovenop de lift klinken. Het bereik van de bel is echter beperkt. White heeft geen telefoon en daarmee geen manier om de buitenwereld te bereiken op wat de lift te bieden heeft na. Hij heeft ook geen horloge en daarmee geen tijdsbesef. White probeert kalm te blijven, zodat, wanneer hij wordt gevonden, overkomt als een modelliftgevangene. Maar als na een tijd White nog steeds niet wordt bevrijd, begint de paniek toe te staan. Hij heeft geen eten en geen drinken, alleen een paar sigaretten. Hij probeert te ontsnappen uit de lift, maar krijgt het noodluik niet open. Hij zwaait naar de beveiligingscamera’s – zonder succes. Hij sloopt de alarmknop zodat het alarm continu afgaat. Hij opent de liftdeuren en urineert in de liftschacht in de hoop de aandacht te trekken. Hij overweegt zelfs brandende lucifers in de schacht te gooien, maar realiseert zich dat dat misschien geen goed idee is. Dan wordt hij kwaad: wiens schuld is dit eigenlijk? Hij probeert te slapen op de vuile liftvloer, maar het felle licht in de lift maakt het hem moeilijk. Uiteindelijk geeft hij op. Hij ligt op zijn buik op de liftvloer, totdat uiteindelijk de verlossende woorden klinken: ‘Is there someone there?’

Niet veel later arriveert er een monteur die hem via de intercom door een aantal manoeuvres met de liftknoppen loodst. White vraagt wat voor dag het is, het blijkt zondagmiddag 4 uur. White zit al meer dan 41 uur in de lift. Dan voelt hij de lift in beweging komen. Als hij de lift weer voelt afremmen, forceert hij de deuren. Daar is de lobby met de beveiliging, de liftmonteur en Whites vrienden. Hij ziet eruit als een spook, lijkbleek. Het wordt nooit duidelijk waarom de lift is gestopt. White klaagt het bedrijf aan (voor 25 miljoen dollar), maar sluit na vier jaar een veel te lage deal buiten de rechtzaal (nauwelijks zes cijfers). Ondertussen zit hij zonder werk en zoekt hij zonder veel succes naar een baan.

De beveiligingscamera’s in de lift stonden de volledige 41 uur aan. De opnames van Car 30 en drie andere liften in hetzelfde gebouw, vormen nu de clip bij het Travis nummer ‘Ode to J. Smith’. Opvallend is dat je na 18 uur (1 minuut 50 in de clip) monteurs bij de andere liften ziet, maar niet bij lift 30. Ironisch is het ‘out of order’-bordje aan het eind.

Moraal van het verhaal: neem in ieder geval naast je telefoon ook iets te eten en te drinken en de volledige werken van W.F. Hermans mee als je de lift in stapt (voor het geval je geen bereik hebt op je telefoon).

Noten

1: Anekdote over Empire State Building uit: Paumgarten, Nick. ‘Up and down: the lives of elevators.’ In:The New Yorker (21 april 2008) (link).
2: John Whites leven in de lift: Paumgarten, Nick. ‘Up and down: the lives of elevators.’ In:The New Yorker (21 april 2008) (link).

2 reacties

Dan ben ik toch blij dat ik laatst slechts 50 minuten opgesloten zat in de lift tussen de 8e en 9e verdieping!

Gelukkig had ik mijn leesboek bij me (The Bourne trilogy) en had nog iets te doen…

Wel moest ik denken aan de film de lift toen ik mocht uitstappen van de monteur en de lift nog pas halverwege de 8e verdieping was…

(niet al te lang na de geniale worden: «Meneer, bent u er nog?», waar had ik heen moeten gaan?)

Geef een reactie