Bon Iver klinkt steeds vreemder, maar toch…

Het begon allemaal zo simpel, met een man die het zat was, die op zijn vijfentwintigste niks had bereikt, die net uit ‘de band’ was gekickt en zijn vriendin had zien vertrekken. Hij reed naar de oude, afgelegen hunting cabin van zijn vader om de frustratie van zich af te schrijven en op te nemen. Maandenlang leefde hij er, tot hij terug kwam naar de bewoonde wereld met negen liedjes… Het begin van Bon Iver en album For Emma, forever ago is bijna mythisch. Maar nu het derde album eraan komt, wordt het allemaal maar experimenteel en raar. Niet helemaal onverwacht… Maar toch…

Ik zou liegen als ik zou zeggen dat Bon Iver van begin af aan toegankelijke folkliedjes maakte in de stijl van – nou ja noem een singer/songwriter naar keuze. Ja, Skinny Love is een simpel liedje, maar hoor de details op de achtergrond, het stampen, de gedubbelde vocalen en de jengelende gitaarpartijen. Maar toch…

Die versie van Birdy is niet onverdienstelijk hoor (niet voor niks bekender bij het grote publiek), maar dan toch aanmerkelijk gladder dan het origineel.

Bon Iver (te weten: Justin Vernon) vertelde ook altijd al verhalen met verwijzingen naar beeldende details en metaforen die toch iets meer decor schetsen dan gewoon Blijf alsjeblieft bij mij, want je maakt me vrij… In datzelfde Skinny Love zit de zin Staring at the sink of blood and crushed veneer. Of in Re: Stacks, waarin Justin Vernon opent met This my excavation and today is Qumran / Everything that happens is from now on. Kortom, dat eerste album opgenomen in die hunting cabin was al geen gewone ‘och arme singer/songwriter die ik ben’-plaat. Maar toch.

Album twee kreeg de naam Bon Iver, Bon Iver (2011) mee. Op dit album is er al veel veranderd: er zijn veel meer instrumenten te horen. Tegen Pitchfork zei Justin Vernon: “I don’t find inspiration by just sitting down with a guitar anymore.” In plaats daarvan creëert Vernon geluiden die dan uitgroeien tot liedjes. Dat klinkt vaag, maar het levert een toegankelijker album op dan de voorganger. Vernon heeft dan al gewerkt met bijvoorbeeld Kanye West:

Dus he, op zich niet raar dat de nummers niet meer klinken als een gefrustreerde man met een gitaar in een blokhut. Maar toch is de overgang zonder die voorkennis misschien enigszins onverwacht. Als na een dikke anderhalve minuut er ineens een drumpartij invalt op Calgary, de eerste single van het tweede album, dan mag je je best even achter je oren krabben. En dan een dikke minuut later weer, als de gitaar nog net iets wordt aangedikt.

En waar op het eerste album sporadisch autotune te horen is, is de epische finale Beth/Rest er bijna volledig mee doordrenkt. Er zijn nog steeds mensen boos over dit 80s-pastiche-nummer. Deze fenomenale akoestische versie laat horen dat er onder alle saxofoon, synthesizer en dus autotune een heel mooi liedje zit, maar als For Emma… je referentiekader is dan overweeg je de zojuist gekochte cd uit je cd-speler te rukken en als frisbee door de kamer te smijten.

Maar toch.

Nu komt dan het derde album 22, A Million. En het lijkt er niet op dat Bon Iver al uit ontwikkeld is. Want er zijn drie nummers gepubliceerd al, en ze zijn alledrie een beetje raar.

33 “God” begint nog met wat piano, maar al gauw vliegen de samples je om de oren. Waaronder die van Paolo Nutini’s Iron Sky. Daar had Nutini nooit van durven dromen…

22 (Over S∞∞N) is de openingstrack van het nieuwe album en bevat wel het enorm catchy zinnetje It might be over soon en een vrij normale gitaarpartij, maar verder mogen we hier wel spreken van psychedelische folk, denk ik. Met saxofoons. Dat wel. En lyrics video’s in meerdere talen. Sociaal. Maar dan wel een titel geven aan het nummer waarvan ik dus eerst moest googelen hoe ik ‘m op kon schrijven. Niet sociaal.

En dan is er nog 10 d E A T h b R E a s T ⚄ ⚄, mijn favoriete nieuwe nummer denk ik – vanwege de climax en de ‘blatende schaap’-sample en de totaal onbegrijpelijke tekst. Maar toch.

Vernon zegt zelf:

I think it’s that thing of wanting to bash things apart a little bit and break through some stuff. And I needed it to sound a little radical to feel good about putting something out in the world. For me, it’s not embarrassing, but the old records are of this kind of sad nature—I was healing myself through that stuff. Being sad about something is okay. And then wallowing in it, circling though the same cycles emotionally just feels boring. For this one, there’s still some dark stuff and whatever, but I think cracking things, making things that are bombastic and exciting and also new, and mashing things together, and explosiveness and shouting more, I think that was the zone. I think shouting. Whispering was maybe the thing before. But this time—[hits his keyboard and makes a loud robot sound]

Er liggen tien nummers op ons te wachten, met onder andere ook een metronoom erin, en een sample van mijn favoriete liefdesliedje ooit, Fionn Regans Abacus … Dankzij liveoptredens vorige maand kennen we namelijk al wat meer geheimen van 22, A Million:

Toch zou het mij niet verbazen als zelfs de nummers die we nu al hebben gehoord op de plaat nog anders klinken. Daar klinkt het vast nog vager en bizarder dan live over de bühne wordt gebracht. Hoe ver het project Bon Iver is gekomen sinds die blokhut… Daar begon het, met For Emma, forever ago. En dat lijkt nu inderdaad een eeuwigheid geleden. En heeft alleen nog in vlagen met elkaar te maken. Maar toch.

Ik mag dit stuk niet eindigen zonder te zeggen dat Bon Iver verantwoordelijk is voor mijn favoriete YouTube-video ooit. Het is een akoestische sessie (waaruit ik hierboven al Beth/Rest linkte) voor 4AD.

Het heeft niks te maken met de muziek die Vernon nu gaat uitbrengen. Dit is puur, direct zonder effecten. En dat wordt 22, A Million nou precies niet. Maar toch.

Maar toch ben ik verslaafd. Maar toch ben ik benieuwd. Maar toch hang ik aan zijn lippen. Want Bon Iver heeft me nog niet teleurgesteld. Wel verrast. Meer verrast dan een andere artiest ooit heeft gedaan.

Bon Iver speelt begin 2017 in Utrecht. De kaartverkoop begint binnenkort en zal hard gaan…

Geef een reactie