Cloud Atlas, of het schreeuwen van een boodschap

cloud_atlas_0

Vrijdagavond ging ik met twee goede vrienden naar Cloud Atlas. De ambitieuze verfilming van het net zo ambitieuze boek van auteur – niet comedian – David Mitchell had kunnen eindigen als gedrocht dat verzandt in pretentieus gefilosofeer en oninteressante karakters. Had kunnen. Want de sterrencast doet zijn uiterste best om het publiek bijna drie uur te vermaken. Geen makkelijke opgave, met zes verschillende verhaallijnen en een veelvoud aan personages, maar het is gelukt – durf ik te stellen. Je moet er even voor gaan zitten, maar wie geduld toont gedurende de eerste twintig minuten, zal merken dat de film steeds coherenter en spannender wordt: slim gemonteerd (niet te lang bij een verhaallijn stil staan, maar ook niet te kort) en op de momenten dat het nodig is flink wat actie achter elkaar door – en dan gewoon eens simpele slap stick en een man in vrouwenkleren.

Jammer alleen van DE BOODSCHAP.

De boodschap in de Hollywoodfilm werkte vast goed toen mensen nog niet helemaal doorhadden wat voor schaamteloze industrie het was, maar tegenwoordig is het een beetje rich om als megablockbuster met ditto miljoenenbudget even een sterk staaltje maatschappijkritiek te leveren op – ik noem een consumptiemaatschappij of de seksualisering van de vrouw. Wijzen met het vingertje gaat niet zo goed als je zelf bijdraagt aan het probleem. Cloud Atlas is het kind van die erfenis. Ik zou niet durven stellen dat de film zijn eigen boodschap ondermijnt, maar wel dat de film het kind van de rekening is en een erfenis van talloze zeurderige films met zich meesleept. En waar Cloud Atlas zich wel schuldig aanmaakt, is dat de boodschap KEER OP KEER en KEI HARD IN YOUR FACE moet worden geschreeuwd.

En dan blijkt die boodschap nog niet duidelijk genoeg voor sommige mensen.

Tot vier keer toe wordt het centrale thema als een soort mantra door een personage gesproken. Our lives are not our own etc. etc. (ik zal hier niet de film spoilen, maar het komt zelfs in de trailer een keer langs). Het zal ongetwijfeld door tienduizenden worden geadopteerd als status update op een sociaal netwerk naar keuze. Blijkbaar wordt dankzij grootse special effects en meerdere verhaallijnen even vergeten dat een boodschap best subtiel gebracht mag worden en dan misschien zelfs meer impact heeft dan wanneer JE KEI HARD IN IEMANDS GEZICHT SCHREEUWT. Maar het publiek is dom, denkt Hollywood, en dus wordt de film, in een poging om de blockbuster niet te laten floppen, van al zijn subtiliteit ontdaan.

Het gevolg is dat je tijdens het kijken je vermaakt, maar dat daarna eventuele intellectuele honger weer kei hard opduikt. Net als bij het eten van junk food: even voel je je vol, maar een dik uur later knort je maag alweer.

En het ergste is nog dat Cloud Atlas geen Hollywoodfilm is. Het gaat hier om een film van Duitse makelij. Weliswaar met Hollywoodacteurs (waaronder enkele Britten), Hollywoodproducenten en een Hollywoodbudget (Cloud Atlas heeft een voor Duitse begrippen ongekend budget van meer dan 100 miljoen US$).  Wellicht dat de Duitse geldschieters iets te veel hebben geprobeerd om er een Amerikaanse blauchbüstern (noot: dit is geen goed Duits) van te maken. Ik kan me namelijk nauwelijks voorstellen dat Cloud Atlas zo’n postmodern werk is dat het continu dezelfde zin herhaalt tot een zeker deconstructivisme optreedt en betekenis verloren raakt in de hersenen des lezers. Ofzo. Het is lang geleden dat ik studeerde. Maar laat ik het boek eerst lezen voordat ik verder inga op wat het boek wel en niet probeert.

Wat ik alleen maar weer zeggen is dat Cloud Atlas een nog betere film zou zijn als de makers niet de noodzaak zouden hebben gevoeld om keer op keer op keer op keer op keer te herhalen welke lering we uit de soms mooie, soms snijdende gebeurtenissen uit de film mogen trekken. Had het acteerwerk van Tom Hanks (die voor het eerst in lange tijd bij mij geen irritatie opwekt), Ben Wishaw (wat een briljant acteur, en hij kan alles spelen van nerd tot psychopaat tot achtervolgd homoseksuele musicus) en Hugo Weaving voor zich spreken. Dat was genoeg geweest. En er zijn genoeg internationale en onafhankelijke films die op zo’n manier hun punt maken.

Want het is niet zo dat de grote massa wel vrolijk wordt van het intellectueel gezwam waarin één van de verhaallijnen tegen het einde in vervalt. Wat dan ook weer blijkt uit het feit dat de grote massa het de film nog niet heeft omarmt en de film nog niet uit de rode cijfers is.

Wat dan eigenlijk wel weer jammer is, want je verveelt je die twee uur en drie kwartier geen moment. En de film is cinematografisch mooi genoeg om juist op het grote doek te aanschouwen. Getuige ook de bijna zes minuten tellende trailer:

Dus ik zou zeggen: ga hem nog zien nu het nog kan, maar wind je daarna vooral ook op over de BOODSCHAP. Want dat schreeuwen, dat is verder nergens voor nodig. En dat mag dan weer wel geschreeuwd worden. Anders komt het niet aan… Hè….

3 reacties

Meh, ik ben het toch niet helemaal met je eens. Ja, het wordt viermaal gezegd, maar het is dan ook (hehe) de boodschap van de film. Het wordt ook duidelijk uit de film zelf, en dan storen vier regeltjes dialoog mij helemaal niet.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik het plot van het boek niet ken. Het is echter, bij een verfilming, mijns inziens geen cinematografische keuze wat de boodschap van de film is. Die neem je over van het boek. En bij verfilmingen maak ikzelf nooit verwijten aan gebruikt bronmateriaal.

Hm wie is hier bezig met herhalen? Je enige kritiek is dat de film zijn boodschap de hele tijd zou herhalen en dit herhaal je dan meer dan drie keer.

Geef een reactie